Nefertum

"Zijn wie je werkelijk bent"

Kind in rouw

| Geen reacties

Kinderen gaan net als volwassenen op hun eigen manier om met rouw, al is het vaak wel vergelijkbaar met hoe de volwassenen (met name de ouders en verzorgers) om hen heen er mee om gaan. Er is echter nog zoveel meer dan rouw alleen. Rouw is ook een kans op diepgaande transformatie.

De wijsheid van het hoogsensitieve kind

Hier thuis uit de één al zijn emoties en praat er graag (en veel!) over. De ander pinkt een traantje uit de ogen, wil de ander helpen en doet verder het liefst alsof er niets gebeurd is. De één geeft aan niet in staat te zijn om naar school te gaan (of grijpt hij elke kans aan om niet naar school te hoeven?) en de ander wil juist wel graag naar school (of gaat het erom dat ze op die dag hun schoen mochten zetten en zij het liefst niet met lastige gevoelens geconfronteerd wil worden?).

Ik vind het prachtig om te zien hoe zij hier mee om gaan. De woorden die er uit komen. Het is wat makkelijker bij het kind dat alles uit. Het kind dat weinig tot niets uit, vind ik lastiger, vooral omdat je het niet kunt afdwingen en omdat de emoties er op een ander (heftige) manier ook wel uitkomen. Maar ik weet ook wat de gevolgen van niet voelen zijn.

Mijn zoontje vertelde deze week een dag na het overlijden van zijn oma dat hij vanaf morgen een ander kind zou zijn. Hij overzag zijn gedrag van de afgelopen tijd en besefte dat zijn gedrag overbodig was en er niet meer echt toe deed. Hij werd zich bewust van zijn gedrag en ging dat door het overlijden van oma in een ander daglicht zien.

Wat later in de auto gaf hij aan dat hij zich ook wel lastig zou kunnen gaan gedragen omdat hij het moeilijk heeft. Dat ik dan wel altijd van hem blijf houden, maar dat de buitenwereld dat niet zou begrijpen en dat hem dat wel eens in de problemen zou kunnen brengen (wat een prachtig bewustzijn).

Hij wist ook heel mooi uit te leggen waarom hij niet naar school kon gaan. Hij vertelde dat hij normaal gesproken 50% van zijn hersencapaciteit gebruikt op school. “En dat doe ik bewust, hoor!”, vertelde hij er bij. Nu oma in mijn hoofd zit, heb ik nog maar 2% over en dat maakt dat ik niets kan opnemen.

Mogelijke gevolgen van rouw

Hij was ook bang om nog meer kwijt te raken. Toen hij 4 was, overleden zijn andere opa en oma en nu is er niets meer. In die tijd is er een angst bij hem ontstaan dat je er zo maar alleen voor kunt staan. Hij ging nu direct na het overlijden van oma weer op zoek naar pleegouders voor het geval wij ook zouden komen te overlijden. Hij had een nieuw houvast nodig. Ik vind het zo mooi dat hij dit allemaal uitspreekt. Nu kon ik hem vertellen dat het voor iedereen zo wel afgelopen kon zijn, maar als dat zijn leven zou gaan beheersen, dat hij dan geen leven meer zou hebben (woorden die echt bij hem passen). Dat bracht direct de rust terug.

Ons meisje ging naar school en na het voetbalspel barst zij uit in een ware scheldkanon over dat oneerlijke voetbalspel (waarin werkelijk, in mijn ogen dan, niets was gebeurd). Ik begreep meteen dat dit haar manier was waarop de emoties uiteindelijk ook bij haar toch omhoog kwamen. Mijn begrip bezorgde mij mijn benodigde toeschouwersrol, waardoor de rust al weer snel terugkeerde (terwijl dat niet hoefde omdat ik blij was dat ze er eindelijk uit kwamen!).

De dag erna besloot ik haar toch een duwtje in de goede richting van verwerking te sturen en heb haar thuis gehouden van school. Wat een drama kwam er die ochtend uit toen ik vertelde dat we naar oma’s huis zouden gaan en papa een bezoek zouden brengen. Ook hier kon ik direct begrip tonen en de spanning benoemen. Maar ook vertellen dat we wel zouden gaan. Ook dat bracht direct een rust.

Rouw als transformatie

Een overlijden brengt niet alleen veel bij kinderen naar boven, maar ook zelf krijgen we behoorlijk wat voor de kiezen. Na de eerste heftige emoties mag je direct aan de slag. Je wordt de eerste week vooral geleefd door wat er geregeld moet worden. Meestal zit je na een paar uur al een kist uit te zoeken. De teksten, het programma, wie gaat wat doen. Het frappante is dat vaak hier al de patronen in het gezin van vroeger weer duidelijk naar boven komen. De rollen van vroeger worden opnieuw uitgespeeld, met als doel om deze alsnog een plek te geven, te verwerken als het ware. Soms al bij het regelen van de uitvaart en soms in de periode daarna.

Er worden vergelijkingen gemaakt. Wie lijkt er op de overleden ouder. Welke rol heb jij aangenomen, wat doe je precies hetzelfde of probeer je het juist volledig anders te doen? Zo vertelde iemand mij na het overlijden van haar moeder dat zij nu haar zorg op haar man kon gaan richten. Hij heeft Parkinson. Mijn ogen gingen helemaal open toen iemand anders vlak daarna vertelde dat zij 26 jaar lang voor haar moeder had gezorgd na het overlijden van haar vader. Ze vertelde mij dat zij het overlijden van haar moeder vooral als een opluchting beschouwde, zij had een zware zorgtaak. Zij vertelde mij ook dat zij daarna ook nog eens voor haar man kon gaan zorgen… met Parkinson. Deze beide dames kunnen niet anders dan een zorgrol hebben gehad in hun gezin van oorsprong. En beide dames leven nog steeds dezelfde overtuiging dat zij moeten zorgen. Soms leven zij zelfs het leven van hun moeder uit en had zij eenzelfde (zorg)taak. En een zieke man.

Alles is één en alles raakt iedereen. Het valt mij op dat ieder een eigen verhaal heeft en daar graag over praat. Ook over hoe je moet omgaan met rouw. Je verhaal over rouw vertellen is helend. Op dat moment heel je ook weer een stuk in je eigen rouw en blijkbaar is dat ook hard nodig. Het is er immers niet voor niets.

Rouw laat je ook zien hoe je zelf op dat moment in het leven staat. De overtuigingen die jij leeft. Heb je fijne mensen om je heen en voel je je gedragen, of voel je je juist eenzaam en alleen in de verwerking. Ontmoet je weinig steun. Deze periode laat je zien of je vanuit een tekort of vanuit een overvloed leeft op sociaal vlak. Het laat je je eigen overtuigingen zien, want ook deze worden overduidelijk in perioden van rouw aangeraakt.

Overpeinzingen

Op weg naar het hoge noorden op een donkere regenachtige namiddag direct na het overlijden van mijn schoonmoeder kwamen ook bij mij de beelden van het overlijden van mijn ouders weer terug. Het is ondertussen al 6 jaar geleden dat zij naar de andere kant gingen, maar ze wilden toch nog aangekeken worden. Daar kon ik mij vol overgave alleen in de auto mooi aan overgeven.

De dagen erna wordt mij steeds meer duidelijk. Steeds meer patronen komen naar boven en dit keer kijk ik er op een afstand naar, omdat nu het gezin van mijn man aan de beurt is. Het wordt mij steeds meer duidelijk dat de heftigheid niet alleen uit mijn familielijn is voortgekomen en dat deze familielijnen verenigd zijn in onze kinderen. Dat brengt op de één of andere manier rust.

Ook kijken we terug naar de verschillende rollen die oma heeft gespeeld in de verschillende gezinnen, waar dezelfde patronen ook al volop aanwezig waren. Dat brengt misschien wat verdriet met zich mee, maar ook duidelijkheid en een stuk berusting. Als in: het is wat het is en het is oké.

Ieder rouwt op eigen wijze

Zo zie je maar. Helaas, als ervaringsdeskundige weet ik precies wat er nu op ons af gaat komen het komende tijd. En ik kan je vertellen dat er maar één goede manier is van verwerken en dat is je eigen manier. Iedereen rouwt op eigen wijze en dat geldt ook voor onze kinderen.

Je kunt er voor ze zijn en je kunt er voor jezelf zijn. Voor je eigen gevoelens die er ook volop mogen zijn. Zes jaar geleden probeerde ik ze vooral te verstoppen en doen alsof er niets aan de hand was voor de kinderen. Daar begrepen ze (energetisch gezien) niets van. De spanning tussen de kinderen liep hoog op, totdat ik in huilen uitbarstte en zij zich omdraaiden en gingen spelen. Dat gebeurt er als we onze emoties tonen. tegelijkertijd leren we dan onze kinderen dat emoties oké zijn. En dat kan alleen als je dat zelf ook uitleeft!

Laat alles gewoon aanwezig zijn. Er is geen verkeerde manier. Iedereen rouwt op zijn eigen manier. Vanuit de pure aanwezigheid van alles wat zich bij jou aandient, kun je ook alles wat zich bij jouw kinderen aandient, aanwezig laten zijn. Wat het ook maar is. Volgens mij is dat de enige manier.

Rouw is ook transformatie

Hoe bizar het misschien ook klinkt: rouw is ook transformatie. De rollen die nu weer naar boven komen, de patronen die overduidelijk aanschouwbaar zijn en de manier waarop je in het leven staat en hoe anderen op je reageren. Zij reageren op jouw energie, op jouw (onbewuste) overtuigingen, op dat wat in jou leeft en nog niet verwerkt is.

Zelf zie ik een reusachtige beweging in mezelf ten opzichte van 6 jaar geleden. De steun en reacties die ik nu wel krijg, laten mij zien dat ik enorme stappen heb gezet. Het plotselinge overlijden van mijn ouders heeft mij doen inzien dat het tijd werd om af te rekenen met mijn verleden, vooral met mijn frustraties daarover. Ik zat nog volledig met mijn gezicht naar het verleden toe gericht, al dacht ik dat we er ondanks alles een prima weg in hadden gevonden. Het was mijn kans, mijn open deur naar een enorme transformatie toe. En dat is iets om dankbaar voor te zijn.

Het heeft er ook voor gezorgd dat ik er nu volledig voor mijn gezin kan zijn, zonder mezelf te vergeten. We laten het komen zoals het komt en we weten dat we er weer sterker uitkomen. Het is goed. Alles mag er zijn. Degene die zich uit en degene die zich niet uit. Ik voel me dankbaar. En verdrietig. En dat is helemaal oké.

En ik ben ook erg benieuwd naar jouw ervaringen.

Laat een reactie achter

Verplichte velden zijn aangegeven met een *.